Maxime van den Heuvel

Maxime van den Heuvel

Nieuws Keer Diabetes Om

‘Hoopvol’ regeerakkoord geeft weinig hoop voor leefstijl

Donderdag 16 mei presenteerden de PVV, VVD, NSC en BBB hun hoofdlijnenakkoord ‘Hoop, lef en trots’. Hoewel deze titel veel moois belooft, geeft het akkoord op het gebied van leefstijl en preventie echter weinig hoop. De partijen geven aan preventie meer centraal te willen zetten, maar tegelijkertijd is hiervoor geen enkele financiële dekking en wordt er bezuinigd op de publieke gezondheid en leefstijlsubsidies. Welke hoop is er nog over voor leefstijl en preventie? 

Meer dan de helft van de Nederlanders heeft overgewicht en dit percentage blijft nog altijd toenemen (1). En dat is niet zonder gevolgen. 10 miljoen Nederlanders heeft een chronische ziekte en overgewicht vormt hiervoor één van de belangrijkste risicofactoren (2). Chronische aandoeningen zijn van wezenlijke invloed op de overbelasting van het zorgstelsel, personeelstekorten in de zorg en enorme stijgingen in zorgkosten. Alle voorspellingen wijzen op een onbetaalbare gezondheidszorg als we het tij niet keren (3). De kosten van overgewicht en obesitas zijn onlangs door de Universiteit van Maastricht vastgesteld op ruim 11.000 euro per persoon (4). Dat leidt tot een totale kostenpost van 80 miljard euro per jaar. Kortom, overgewicht is een groot maatschappelijk probleem, met een significante impact op de zorg, de economie en de samenleving als geheel. Inzetten op leefstijl aan de voor- en achterkant is een essentieel onderdeel van de oplossing voor de obesitasepidemie en hiervoor is dringend actie nodig vanuit de overheid. 

Dat maakte ons dan ook zeer benieuwd naar de inhoud van het hoofdlijnenakkoord dat donderdag 16 mei werd gepresenteerd. De inhoud in één woord samengevat? Teleurstellend, hoewel dit niet geheel onverwachts was, gezien het gebrek aan aandacht voor leefstijl in de verkiezingsprogramma’s van de regerende partijen. Een snelle zoekopdracht op de term ‘leefstijl’ levert geen resultaten op in het 26-pagina lange akkoord. Wel geven de partijen in het akkoord aan preventie meer centraal te willen zetten, inclusief sport en bewegen, om de gezondheid te verbeteren, gezondheidsverschillen te verkleinen en de zorgvraag te beheersen (5). Dat klinkt op zich als een mooi streven, maar hoe wordt dit waargemaakt? In de budgettaire bijlage van het akkoord is hiervoor namelijk geen enkele financiële dekking gegeven. Integendeel zelfs, er wordt 300 miljoen euro bezuinigd op de publieke gezondheid en er wordt 1 miljard euro bezuinigd op subsidiebudgetten, waaronder subsidies voor een gezonde leefstijl (5). Kortom, mooie woorden, maar minder geld (waar al niet zo veel van was).

De aanstaande zorgcrisis aanpakken met dit regeerakkoord lijkt een onmogelijke opgave. En dat terwijl de nood steeds hoger wordt. Om gezondheid te verbeteren moet er meer, niet minder, geïnvesteerd worden in een gezonde leefstijl. Leefstijl verdient zowel aan de voorkant (preventie) als achterkant (behandeling) een plek in de gezondheidszorg. Hoewel dit hoofdlijnenakkoord de moed in de schoenen doet zinken, moeten we de hoop niet opgeven. Ook als individu en als organisatie kunnen we een bijdrage leveren aan een gezondere samenleving. Zo zetten wij ons dagelijks in om het bewustzijn over de impact van leefstijl te vergroten en erkende leefstijlbehandelingen, zoals Keer Diabetes2 Om, een vaste plek te geven in de zorg. Tegelijkertijd is het belangrijk om druk te blijven uitoefenen op de overheid om gezondheid een prioriteit te maken. De overheid heeft een wettelijke zorgplicht, waaronder het nemen van gezondheidsbevorderende maatregelen die voorkomen dat we ziek worden (6). Als de partijen daadwerkelijk “het vertrouwen van Nederlanders willen verdienen” is het tijd om ook aan die plicht te voldoen.

Referenties:

  1. https://www.rivm.nl/nieuws/impact-nationaal-preventieakkoord-op-roken-overgewicht-en-problematisch-alcoholgebruik-nog 

  2. https://www.vzinfo.nl/chronische-aandoeningen-en-multimorbiditeit/leeftijd-en-geslacht 

  3. https://www.rivm.nl/publicaties/toekomstverkenning-zorguitgaven-2015-2060-kwantitatief-vooronderzoek-in-opdracht-van 

  4. https://www.maastrichtuniversity.nl/nl/nieuws/kosten-overgewicht-en-obesitas-ruim-%E2%82%AC79-miljard-jaar 

  5. https://www.kabinetsformatie2023.nl/documenten/publicaties/2024/05/16/hoofdlijnenakkoord-tussen-de-fracties-van-pvv-vvd-nsc-en-bbb 

  6. https://www.denederlandsegrondwet.nl/id/vkugbqvdv3xp/artikel_22_volksgezond_heid_woonge_le