Vanaf 1 januari 2023 wordt de behandeling Keer Diabetes2 Om als eerste gespecialiseerde Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI) vanuit het basispakket vergoed. Deze gespecialiseerde GLI is ontwikkeld voor mensen met diabetes type 2 of een hoog risico hierop. Ruim 1 miljoen Nederlanders hebben Diabetes type 2 en dagelijks komen er 150 bij. Keer Diabetes2 Om heeft resultaten die op de lange termijn zeer effectief zijn. Huisarts dr. Nynke van der Zijl: “Dit is een grote stap in de leefstijlgeneeskunde. Ik ben elke keer weer verrast hoe leefstijlaanpassing mensen een ander leven kan geven.”
In 2020 erkende het RIVM Keer Diabetes2 Om als effectief en nu oordeelde Zorginstituut Nederland dat het programma onder de zorgverzekeringswet vergoed mag worden. Barbara Kerstens (programmadirecteur Voeding Leeft): ‘Wij willen leefstijlverandering voor iedereen toegankelijk maken. Daar komen wij al ruim 10 jaar ons bed voor uit. Deze stap is een bekroning op een intens proces van jaren’. In samenspraak met Zorginstituut Nederland is een splitsing gemaakt in de doelgroep: deelnemers met lage versus hoge complexiteit van hun diabetes type 2 en een hierop aangepaste leefstijlbehandeling.
Gevolgen diabetes type 2 voor mens en maatschappij
In Nederland zijn ruim 1 miljoen mensen met diabetes type 2, een chronische ziekte waarbij de bloedsuikerspiegel te hoog wordt. Per dag komen er 150 mensen bij. Daarnaast zijn er ongeveer 1,1 miljoen mensen die in het voorstadium van diabetes type 2 verkeren. Diabetes type 2 kan leiden tot (ernstige) schade aan het lichaam, waaronder aan hart- en bloedvaten, netvlies, nieren en zenuwen. Bovendien krijgen maar liefst 2.500 mensen per jaar, als gevolg van diabetes type 2, te maken met amputaties. Naast de impact op de kwaliteit van leven van vele mensen, lopen de kosten die ontstaan als gevolg van de aandoening op tot 10 miljard euro. Diabetes type 2 vormt daarmee een van de grootste economische lasten voor de samenleving.
Keer Diabetes2 Om
In 2014 ontwikkelde Stichting Voeding Leeft de leefstijlbehandeling Keer Diabetes2 Om samen met artsen, wetenschappers en andere professionals. Het doel van de behandeling is het ziekteproces en gewichtstoename om te keren, diabetesmedicatie af te bouwen of voorkomen en de kwaliteit van leven te verbeteren. Ruim 3.700 mensen zijn al gestart. De resultaten zijn internationaal gepubliceerd. Na twee jaar blijkt de kwaliteit van leven significant verbeterd, is het gemiddeld gewichtsverlies 7 kg, gebruikt 67% van de respondenten minder diabetesmedicatie en is 28% geheel gestopt met de medicatie. Recent onderzoek geeft daarnaast aanwijzingen dat het leefstijlprogramma een gunstig effect kan hebben op de nierfunctie bij deelnemers die bij de start van het programma een minder goede nierfunctie hadden.
Leefstijl in plaats van medicatie
Diabetes type 2 wordt volgens de huidige behandelstandaard behandeld met medicatie, waaronder metformine, SU-derivaten en insuline, om de bloedsuikerspiegel stabiel te houden. Dit pakt echter het onderliggende ziekteproces niet aan. Bij de meeste mensen wordt het medicatiegebruik door de jaren steeds hoger om de bloedsuikerspiegel onder controle te kunnen houden. Bovendien neemt het gewicht vaak langzaam verder toe en neemt de vermoeidheid toe. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat leefstijlfactoren een belangrijke rol spelen bij zowel het ontstaan als het verloop van diabetes type 2 en dat medicatie door leefstijlaanpassingen vaak afgebouwd kan worden.
Erkend door ZiN & RIVM
In samenspraak met Zorginstituut Nederland is een splitsing gemaakt in de doelgroep: deelnemers met lage versus hoge complexiteit van hun diabetes type 2 en een hierop aangepaste leefstijlbehandeling.
Deelnemers met lage complexiteit gebruiken geen diabetesmedicatie of alleen metformine. Zij kunnen deelnemen aan de Keer Diabetes2 Om GLI, vergoed vanuit het basispakket vanaf 1 januari 2023. Deelnemers met hoge complexiteit gebruiken medicatie waarbij het risico bestaat op hypoglykemie (te lage bloedsuikerspiegel) of diabetische keto-acidose (verzuring van het bloed door insulinetekort) bij leefstijlaanpassing. Zij kunnen deelnemen aan Keer Diabetes2 Om met extra medische begeleiding en een fysieke startdag met overnachting. Bij deze variant is medische begeleiding noodzakelijk voor het veilig afbouwen van medicatie en om bloedglucose ontregeling te voorkomen. Dit programma wordt reeds vergoed door de meeste, grote verzekeraars. De bekostiging vanuit het basispakket ligt op tafel bij de NZA voor 2024.
Over Voeding Leeft
Voeding Leeft is in 2011 opgericht. Voeding Leeft ontwikkelt leefstijlprogramma’s voor mensen met een chronische aandoening die hun gezondheid willen verbeteren. Doel van de stichting is het bewustzijn van de impact van voeding en leefstijl op/bij chronische ziekte te vergroten. De focus van het werk van Voeding Leeft ligt op de gezondheidszorg, met de ambitie om een wezenlijke bijdrage te leveren aan de systeemverandering van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag. Naast Keer Diabetes2 Om ontwikkelde Voeding Leeft programma’s voor mensen met MS, Reuma, IBD en mensen die darm-, borst- of blaaskanker hebben gehad.
EINDE PERSBERICHT
Noot voor de redactie
Voeding Leeft Contactpersonen Voeding Leeft
Barbara Kerstens – Programma directeur – barbara@voedingleeft.nl
Emma Coles – Directeur data en zorgrelaties – emma@voedingleeft.nl
www.voedingleeft.nl
www.keerdiabetesom.nl
Referenties
Pot, G. K., Battjes-Fries, M. C., Patijn, O. N., Pijl, H., Witkamp, R. F., de Visser, M., … & Voshol, P. J. (2019). Nutrition and lifestyle intervention in type 2 diabetes: pilot study in the Netherlands showing improved glucose control and reduction in glucose lowering medication. BMJ nutrition, prevention & health, 2(1), 43.
Pot, G. K., Battjes-Fries, M. C., Patijn, O. N., van der Zijl, N., Pijl, H., & Voshol, P. (2020). Lifestyle medicine for type 2 diabetes: practice-based evidence for long-term efficacy of a multicomponent lifestyle intervention (Reverse Diabetes2 Now). BMJ nutrition, prevention & health, 3(2), 188.
Wilmsen, N., Pijl, H., Geerlings, W., & Navis, G. (2022). Retrospective analysis on the effect of Reverse Diabetes2 Now on kidney function in patients with type 2 diabetes with impaired kidney function. BMJ Nutrition, Prevention & Health, e000397.
https://www.dvn.nl/nieuws/nieuwsbericht/onnodig-veel-amputaties-bij-mensen-met-diabetes#:~:text=N
https://www.zorginstituutnederland.nl/publicaties/rapport/2022/07/14/programma-keer-diabetes-2-om
Eerder onderzoek toonde al aan dat de meeste deelnemers van Keer Diabetes2 Om (KDO) na 6 maanden minder medicatie gebruiken en/of gezondere bloedwaarden hebben. Onderzoek van het Louis Bolk Instituut wijst nu uit dat de leefstijlbehandeling ook op de lange termijn effectief is.
De Europese Unie heeft leefstijlprogramma ‘Keer Diabetes2 Om’ als best practice verkozen. Twaalf Europese landen nemen dit als pilot op binnen hun zorgaanbod.
Keer Diabetes2 Om van Voeding Leeft is door de Europese Unie officieel erkend als eerste én enige leefstijlbehandeling voor mensen met diabetes type 2.