Darmkanker bij jongeren: een groeiend probleem

Steeds meer jongeren krijgen darmkanker. In Nederland is het aantal diagnoses bij mensen onder de 50 met bijna 50% gestegen in de afgelopen 25 jaar (IKNL, 2025). Artsen trekken aan de bel.

De rol van de darmmicrobiota
Wetenschappers ontdekken steeds meer verbanden tussen een verstoorde darmmicrobiota (dysbiose) en darmkanker. De darmmicrobiota bestaat uit triljoenen bacteriën en andere micro-organismen die samen je darmmicrobioom vormen. Deze hebben meer invloed dan je misschien denkt: o.a. op je vetopslag, stemming, stress, angst, bescherming tegen ziekteverwekkers, slaap, aanmaak van hormonen en vitamines zoals K, B12 en alles wat daarmee verbonden is. Wist jij bijvoorbeeld dat 95% van je serotonine (gelukshormoon) in de darmen wordt aangemaakt?

Onze leefstijl is van invloed
Onze leefstijl heeft veel invloed op de darmmicrobiota. Te weinig vezels, te veel bewerkte voeding, veel zitten, slapen slecht, meer stress en gebruik van antibiotica verstoort het evenwicht tussen gunstige en ongunstige darmbacteriën. Dat heeft gevolgen voor de gezondheid van de darmwand en het immuunsysteem.

Hoe dan?
Sommige ongunstige bacteriën kunnen stoffen aanmaken die de darmwand beschadigen of ontstekingsreacties uitlokken. Deze ‘sluimerende’ ontsteking wordt in verband gebracht met een verhoogd risico op veel verschillende ziektes, waaronder darmkanker. Tegelijkertijd neemt bij een ongunstige samenstelling van het microbioom de productie af van beschermende stoffen zoals butyraat. Butyraat is een vetzuur dat wordt gevormd bij de fermentatie van voedingsvezels. Het speelt een belangrijke rol in voeden van de darmcellen, versterken van de slijmvlieslaag, en remmen van ontstekingen en ongecontroleerde celdeling.
Samen genomen kan een verstoord microbioom leiden tot minder gezonde darmen met een verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand, verstoring van lokale afweermechanismen en verminderde bescherming tegen DNA-schade in darmcellen. Allemaal factoren die het risico op darmkanker kunnen verhogen.

Wat kun je doen?
Er is ook goed nieuws, je kunt zelf veel doen om je darmgezondheid te versterken. Je darmmicrobiota leeft letterlijk van wat jij eet. Geef je ze goede voeding, zo onbewerkt en gevarieerd mogelijk met een hoofdrol voor groenten en extra pre- en probiotisch eten, dan groeien de gunstige soorten.

- Prebiotisch eten bevat vezels of verbindingen die je lichaam niet verteert, maar waar je goede darmbacteriën dol op zijn. Zoals ui, knoflook, banaan en linzen.
- Probiotisch eten is eten dat gefermenteerd is en levende bacteriën bevat. Denk aan zuurkool, kefir of yoghurt.

Maar ook andere leefstijlfactoren spelen een rol. Meer ontspanning en beweging helpt ook!

Kortom
Je darmen spelen een belangrijke rol in je gezondheid. Als je goed voor je darmmicrobiota zorgt door gezond te leven, verlaag je het risico op ziekte en kan je profiteren van alle nuttige functies van de darmbacteriën.