VL Column: Ruim zelf de keuken op

Op het koffiezetapparaat in ons gezamenlijk kantoorpand hangt een A4 met grote letters: ‘Zet je vuil in de vaatwasmachine’’. Zes uitroeptekens benadrukken de ernst van de oproep. Toch staat een paar dagen later de gootsteen vol met kopjes, een lepel met aangekoekte koffieresten en een verdwaald bord dat niemand herkent als het zijne. 

In de vergadering van een vereniging, waar ik deze maand was, fulmineert een lid tegen de grote afwezigen. De mensen die het zouden moeten horen, zijn er niet. Er wordt geknikt, er wordt gezucht en het onderwerp schuift geruisloos van tafel. Naderhand word ik op het fietspad afgesneden door iemand, die vervolgens boos zijn vinger opsteekt. 

Niemand luistert, de afzender wordt niet gehoord. Hoe harder het volume, hoe minder ontvangst, roepen maakt schor, roepen maakt doof.

We hebben overal een mening over. We zetten mensen in hokjes, vinden onszelf beter. Hoge of lage SES, van hier of niet van hier, te dik of te dun. We weten precies wat er mis is met anderen. Het gebrek aan discipline. De verkeerde keuzes. De volle gootsteen. 

Ik zie het ook in de politiek. Partijen buitelen verwijtend over elkaar of de burger heen. Altijd is een ander schuldig aan ons eigen ongemak. Verdraagzaamheid is zoek. En terwijl we wijzen, vergeten we hoe weinig we eigenlijk verschillen. In wie we zijn en wat we wensen. En wat ons eigen aandeel is.

We klagen over de zorg, maar willen zelf niets in ons gedrag veranderen. We praten over het klimaat, maar iemand anders moet het opruimen. We vinden dat er woningen moeten komen, maar niet in onze straat. We wijzen en niemand wast af.

Volgende week mogen we weer stemmen. Dat is mooi en belangrijk. Maar stemmen is niet hetzelfde als schoonmaken. De echte verandering begint bij onszelf, of we besluiten om te blijven wijzen of dat we zelf op komen dagen om samen de keuken aan te pakken.

Dus, voor je weer een A4 ophangt met zes uitroeptekens, adem even in en uit, doe dat nog een paar keer en tel tot tien. Kijk dan in de gootsteen. Misschien ligt daar nog iets van jezelf.