Steeds meer onderzoek toont aan dat het niet alleen belangrijk is wat er op je bord ligt, maar ook wanneer het op je bord ligt. Beide factoren beïnvloeden je gezondheid, waaronder je slaap. Hoe zit dat precies?
⏰ Een ingebouwde klok
In je hersenen zit een ingebouwde ‘biologische klok’. Deze klok regelt je circadiaanse ritme: een 24-uurs cyclus die verschillende processen in je lichaam automatisch aanstuurt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het slaap-waakritme, de spijsvertering, de lichaamstemperatuur en de hormoonhuishouding. Leven volgens dit ritme helpt je lichaam efficiënter functioneren.
Hoewel je biologische klok vanzelf loopt, wordt hij dagelijks bijgestuurd door externe signalen, zogenaamde ‘zeitgebers’. Een belangrijke ‘zeitgeber’ is blootstelling aan (dag)licht. Maar ook wanneer op de dag je eet en beweegt, beïnvloedt hoe goed de interne klok blijft afgesteld op je omgeving. Door routine in je dag aan te brengen, ondersteun je de werking van je biologische klok.
😴 Laat eten?
Laat op de avond nog een maaltijd of snack nemen? Je lichaam is hier eigenlijk niet op gebouwd. De biologische klok bereidt je lichaam voor op rust, maar laat op de avond eten zet het juist weer aan het werk. Dit kan leiden tot:
- verstoring van de melatonineproductie, het slaaphormoon dat je lichaam voorbereidt op de nacht.
- hogere bloedsuikerpieken, doordat je lichaam ‘s avond niet meer goed reageert op insuline.
- verminderde slaapkwaliteit, omdat je spijsvertering nog te actief is.
Voor mensen met diabetes type 2 is timing van eten extra belangrijk: laat eten kan de bloedsuikerregulatie verstoren en het risico op complicaties, zoals hart- en vaatziekten, vergroten. Goed getimed eten helpt de bloedsuiker stabiel te houden en vermindert deze risico’s.
⏳ Eten op de klok
Een manier om je biologische klok te ondersteunen is door je eetmomenten te beperken tot een vast tijdvenster. Daarom adviseren we in de programma’s van Voeding Leeft om minimaal 12-14 uur niet te eten tussen de avondmaaltijd (laatste maaltijd) en het ontbijt (eerste maaltijd). Eet je ontbijt vroeg eten en je avondmaaltijd niet te laat. Bijvoorbeeld: ontbijt tussen 7.00 en 9.00 uur, en avondeten tussen 17.00 en 19.00 uur.
💬 Eten of slapen?
Gezondheid draait niet alleen om wat er op je bord ligt, maar ook om de timing. Door je maaltijden af te stemmen op je biologische ritme, kan je je slaap mogelijk verbeteren en het risico op diabetes type 2 verkleinen. Kijk dus niet alleen naar wat je eet, maar ook naar wanneer. Bedenk de volgende keer dat je een late night snack pakt: is het tijd om te eten of om te slapen?
PS. Heb je ’s avonds vaak nog trek? Zorg dan overdag voor voldoende vezels, eiwitten en gezonde vetten in je maaltijden en eet voldoende. Zo verklein je de kans op een hongergevoel in de avond.
Wist jij dat 4 miljoen Nederlanders een vette lever hebben? Dit bleek uit cijfers van het MDL Fonds. Veel mensen weten niet dat zij dit hebben. Leververvetting wordt in verband gebracht met alcoholgebruik, maar ook een ongezonde leefstijl is cruciaal.
Wat kun jij zelf doen voor je mentale gezondheid?
Hoe zit het precies?