VL Column: Ultrabewerkt mag blijven

Ultrabewerkt voedsel. De meest besproken term in leefstijl-land van de laatste tijd. Vaak in één adem genoemd met het tegenovergestelde: onbewerkt voedsel. Het grofweg verdelen van ons voedsel in deze twee kampen heeft tot net zoveel verdeeldheid onder experts geleid. Klopt het wel dat we ultrabewerkt als ongezond en onbewerkt als gezond bestempelen? Steeds meer mensen vinden van niet, omdat er ook producten zijn die in de categorie ultra- of sterk bewerkt vallen, maar toch goed voor ons kunnen zijn. Zoals volkoren ontbijtgranen of peulvruchten uit blik. Deze gezonde producten krijgen onterecht een ongezond imago, vinden critici, en zij pleiten voor een ander perspectief. 

Maar als je het mij vraagt denk ik dat iets anders nog véél belangrijker is dan nu de nuance aanbrengen in de battle tussen ultrabewerkt en onbewerkt. Namelijk het feit dat nog steeds veel te veel Nederlanders ongezond eten en de boodschap om gezonder te eten blijkbaar onvoldoende overkomt, laat staan als we dit nog complexer maken. 

Laten we eerlijk zijn, denk jij écht dat de gemiddelde Nederlander denkt aan volkoren ontbijtgranen als ‘ie de term ‘ultrabewerkt’ hoort en het om die reden maar laat staan? Uit onderzoek onder 1.000 Nederlanders uit 2024 blijkt van niet. Als mensen de term al kenden (62% had geen idee), associeerden ze het met producten als kant-en-klaarmaaltijden, snacks, koek, snoep, ijs, fastfood en worstjes. En dus niet met gezonde (bewerkte) producten. De focus leggen op kiezen voor onbewerkte voeding (tegenover ultrabewerkte) zorgt voor meer aandacht voor groente, fruit, noten en zaden en daar kunnen we met zijn allen véél meer van gebruiken. 

Als ik online weer op de discussie stuit over deze terminologie, ergert dat me. We kunnen wel vanuit onze ivoren toren blijven soebatten over de details, omdat een paar producten de uitzondering op de regel vormen, maar daarmee verliezen we én het grote plaatje uit het oog én het grote publiek. Gaat dat ons nu echt verder helpen? Is dat wat Nederland nu nodig heeft? Ik denk het niet. 

Laten we de boodschap simpel houden: ultrabewerkt eruit, onbewerkt erin. Behalve de term dan, die mag blijven.