lachende-vrouw-op-strand-close-up

Lotte Schaffer

Blog Keer Diabetes Om

VL Column: De dood heeft zoveel kleuren

De dood heeft zoveel kleuren

Afgelopen zomer stond ik op Lowlands bij de slotact van Goldband. Op feestachtige beats stond de massa van 60.000 man uit volle borst mee te zingen met het refrein van het nummer Requiem. ‘Iedereen gaat hartstikke dood. En jij ook.’

Het moment herinnerde mij aan het onderwerp de dood, waar ik van kinds af aan al een fascinatie voor heb. Ik denk dat het met name te maken heeft met de pure connectie die bij de dood komt kijken. Een kwetsbare periode waarin afscheid, dankbaarheid en herdenken dicht bij elkaar liggen. Als het ons gegeven is, is het vaak een bijzondere tijd van terugblikken op het leven met dierbaren dichtbij.

Waar ik echter altijd een raar gevoel bij heb gehad, is het contrast dat we in Nederland kennen tussen leven en dood. Ze staan lijnrecht tegenover elkaar. Alsof we tijdens het leven niks van de dood willen weten. Het is iets dat ver weg ligt en waar we liever niet over nadenken. Hoe is dat zo gekomen? Er is immers een hele intieme relatie tussen de dood en het leven. Zonder het één, kan het ander niet bestaan.

Maar ohh, wat kan de dood tegelijkertijd rauw, overrompelend en hartverscheurend zijn. Wat kan de dood plotseling en veel te vroeg komen. En wat kan de rouw die daarop volgt ondragelijk voelen, pijn doen en een leegte achterlaten. Het vraagt daarom enorme moed, om met verzachting naar de dood te kunnen kijken. Moed om te erkennen dát we doodgaan, moed om te vertrouwen op hetgeen waar we geen grip op hebben en moed om berusting te voelen in het onbekende. Het onbekende dat voor ieder van ons komen gaat.

Dit onbekende wordt bijvoorbeeld in het Boeddhisme ook als onderdeel van het leven beschouwd. In de boeken van Boeddhist Thich Nhat Hanh wordt dit zo mooi beschreven. De dood staat voor verandering en voor transformatie. Ik zou het zo mooi vinden als er meer aandacht komt voor ‘the circle of life’, waarin de dood als onderdeel van het leven wordt gezien en ervaren. Het gesprek hierover hebben met onze omgeving, is daarin al een eerste stap. Met daarnaast aandacht voor een waardig afscheid, zodat we de fysieke wereld meer in verbinding achter ons laten. En waar er ruimte kan ontstaan voor nabestaanden om te rouwen. Rouwen met alle emoties die erbij komen kijken. En rouwen met dankbaarheid en liefde voor wat er was.

‘De dood heeft zoveel kleuren, waarom kiezen wij voor zwart? Het kan elk moment gebeuren, dus volg alsjeblieft je hart’, aldus Goldband. En potdomme, wat hebben ze gelijk.
Hopelijk duurt het nog even, maar het nummer staat al klaar voor mijn eigen afscheid. En ik hoop dat mijn familie en vrienden er tegen die tijd net zo’n feest van maken als wij afgelopen zomer.