Voedingsfundamentalisme
Ik vind het prachtig, al die aandacht voor gezonde voeding. Het voelt voor mij ook nog steeds als een voorrecht om te werken in een wetenschapsgebied dat zo ‘hot’ is. Meestal geniet ik echt van de discussies over voeding. Want daar gaat het immers om in de wetenschap. Wetenschap betekent niet-weten, het stellen van vragen, debatteren en je mening durven te veranderen. En hoe meer we te weten lijken te komen over de complexe relaties tussen voeding en gezondheid, des te meer realiseren we ons hoeveel we nog niet begrijpen.
Veel minder leuk vind ik de hardheid waarmee het publieke debat soms wordt gevoerd, zeker op de sociale media. Veel mensen lijken namelijk wel precies te weten hoe het zit. Sterker nog, ze geloven heilig in hun zekerheden en verketteren andersdenkenden met een felheid die veel weg heeft van religieus fundamentalisme. Een toch redelijk bekende kok twittert dat een wetenschapper die het waagt om enige nuances te plaatsen over vers voedsel en E-nummers ‘opgehangen zou moeten worden’. Ook de duivel is weer helemaal terug.
De afgelopen week regeerde Beatrijs Ritsema in Trouw in haar rubriek Moderne Manieren op iemand die serieus vroeg of het ongepast was om vooraf tegen een gastheer/vrouw te zeggen dat je uitsluitend biologisch eet. Want ja, manlief wilde niet blootgesteld worden aan de giftige elixers van de hedendaagse voeding.
Waar komt dit fanatisme toch vandaan? Sociologen leren ons dat mensen blijven zoeken naar een identiteit en naar gelijkgestemden. En ja, we leven in een tijd waarin politieke- en religieuze zuilen zijn weggevallen. Kon je vroeger rustig zeggen dat je gereformeerd-vrijgemaakt was, nu ben (!) je ‘paleo’ (citaat op Twitter). Sterker nog, er worden discussies gevoerd of iemand wel ‘echt paleo’ is, ofwel zuiver in de ware leer. Zijn we net een beetje van de discussie af of de aarde echt in 6 dagen is geschapen en dan menen nutritionele neo-creationisten ineens precies te weten hoe de mens 130.000 jaar geleden at. En wee je gebeente als je daar anders over denkt…
De hemel behoede ons voor deze vorm van sektarisch denken! Het cultiveert aandoeningen als orthorexia nervosa en toxofobia alimentariae als varianten op de vanouds bekende godsdienstwaanzin. En dan vindt u het misschien vreemd wanneer ik zeg dat ik nog best wat zie in het paleo-gedachtegoed ook. Opgeleid als bioloog denk ik ook dat we nog veel kunnen leren van onze evolutie en patat-met is inderdaad een uitvinding van de laatste jaren.
Maar laten we alsjeblieft kritisch blijven en normaal discussiëren. Dus inderdaad wellicht wat minder koolhydraten, maar geen hersteld hervormde LCHF-kerk (low carb high fat). En als je dan toch bij een echte eetkerk wilt horen, kies dan een happy variant en geen dolerende zwarte kousen club. Leven en laten leven is mijn devies, ook wat voeding betreft. Voeding leeft als nooit tevoren. En wie het echt niet kan laten mag daar van mij best een krachtig halleluja! aan toevoegen.
