Zelfzorg bij hevige stress

Een uur voordat het vliegtuig vertrok, hadden wij overleg. Het reisadvies was nog niet negatief, maar er was wel een waarschuwing. Geen moment heb ik erover nagedacht om niet te gaan, mijn collega evenmin. Want natuurlijk was ook dat een optie.

We zeiden ja
omdat we wilden afmaken
waarmee we net begonnen waren.
En omdat we ons licht
ook daar verder wilden schijnen.

Voor de deelnemers, die verdeeld over Hong Kong zaten, was dat anders. Een week lang lag het openbare leven plat, sloot de metro eerder, waren straten rustiger en werd er hevig gedemonstreerd, De scholen waren gesloten, universiteiten bezet, afspraken en meetings werden afgezegd. Niet wetend wat er morgen zou gebeuren of de dag daarna, laat staan hoe het er over een jaar uit zou zien. De onrust was daar veel groter, omdat ze er middenin zaten. Dat valt niet te ontkennen.

Aangekomen in de stad was de grimmigheid voelbaar, de sfeer was in vier weken tijd veranderd. Toen waren er ook protesten, echter vreedzamer. Nu werd er geweld gebruikt en het dagelijks leven beïnvloed. Ook al zijn de protesten slechts op enkele plekken, het raakt iedereen in de kern van vrijheid en veiligheid.

Om los te komen van de stad gingen wij naar Lantau, een eiland verderop. Op donderdag werkte het zondagsrooster en gingen er geen snelle boten vanwege de protesten. Met slechts een paar andere bezoekers werden wij naar een andere wereld gebracht, een groot contrast met wat wij op Hong Kong Island aantroffen. Hier was rust, vrede, liefde en licht. Met zintuigen te kort probeerden wij elk detail in ons op te nemen, in te ademen. Van moeheid of onrust was geen sprake meer, het was als een douche van licht. Big Buddha.

Een kabelbaan bracht ons stukje bij beetje terug naar de andere werkelijkheid, de werkelijkheid van gebroken glas op de weg, bekladde straten en kapotte stoplichten.

Geen moment heb ik me onveilig gevoeld. Ongemakkelijk was het soms wel. Van de spanning of de deelnemers überhaupt zouden komen bijvoorbeeld. Van de verhalen en ervaringen van de mensen. Het was duidelijk merkbaar dat achter de glimlach van wederzien en dankbaarheid van ieder individu ook pijn en angst schuilde. De stemming was anders, de stress voelbaar. En dat was waar we mee te dealen hadden, want de situatie konden we niet veranderen. De relatie ermee des te zeer.

Het heeft geen zin je aan je plan te houden
Als de situatie is veranderd
Dan zul je moeten werken met wat er is
moeten surfen op hevige golven
En precies dat deden wij

Onder de deelnemers bevond zich een persoon, die zich dagelijks midden in de conflicten bevindt, die deze weken onophoudelijk belaagd wordt met berichten, die ook van vrienden vragen krijgt waarop hij geen antwoord heeft, die moet onderhandelen waar geen beweging lijkt en die net als ieder ander niet weet waar het eindigt. Op een schaal van 1 tot 10 gaf hij zijn stresslevel een 12, niet best voor zijn diabetes2, überhaupt niet best voor niemand niet. Zijn omkeerproces ging desondanks goed, wel zocht hij handvatten voor zijn stress.

Hij vertelde over de paar dagelijkse uren wanneer hij thuis was en de keuzes die hij dan maakte. Het bleek ook nu weer, er gebeurt iets geks als we in een stresssituatie zitten, hoe klein of groot ook. We gaan juist dingen eten en doen die de ellende verdoven maar ons zeker niet voeden: comfortfood eten, gewelddadige films of continu nieuws kijken, nog meer koffie, chocola en alcohol drinken. Terwijl we vanbinnen heel goed beter weten.

Op die momenten heb je het inzicht en de reminder nodig om juist dan voor jezelf te zorgen. Daar hoef je de situatie niet voor te ontkennen, je hebt een keuze om je er niet in te verliezen. Die keuze, die kun jij alleen zelf maken. Dat beaamde zelfs de betreffende persoon, die zich bewust werd van zijn gedrag. Tools had hij genoeg. Het was voor hem ‘slechts’ een kwestie ervoor te kiezen die ook te gebruiken.

Dankbaar dat ik door dicht bij mezelf te blijven, de donkerte te zien en te werken met wat er is, de juiste vraag kon stellen en zo kon steunen en een ander licht kon brengen. De eerste gedachte die in je opkomt, die je niet kunt veranderen. De tweede, die kun je zelf bepalen hoe moeilijk dat soms ook lijkt. Dat geldt voor iedereen, waar je ook bent. Gelukkig maar.