VL Column: Machteloosheid

Afgelopen week werd ik weer overvallen door het gevoel van machteloosheid. Het gebeurt me de laatste tijd vaker. Het gevoel van niks kunnen doen, niet kunnen helpen, niet kunnen meebeslissen in de politiek en niet de wereldleiders kunnen wakker schudden. De wereld lijkt zo gek geworden, dat ik soms niet meer weet hoe ik me hiertoe moet verhouden.

De ene keer trek ik me terug in bed met de dekens over m’n hoofd, om even helemaal te verdwijnen in dat nare gevoel. Om het toe te laten, het te voelen. In een opwelling doneer ik dan spontaan aan een kookstudio in het rampgebied of zoek andere lokale initiatieven die iets wezenlijks kunnen betekenen. De andere keer duik ik juist het nieuws in, op zoek naar context, naar grip. 

Dit gevoel van machteloosheid is niet alleen voorbehouden aan de wereldproblematiek. Ook in ons werkveld sijpelt het opnieuw binnen. In de zorg, bij mijn collega’s en bij mezelf. De thema’s zijn compleet anders, maar de ondertoon is hetzelfde: we zoeken naar grip en mogelijkheden in de realiteit.

Er wordt momenteel rijkelijk gestrooid met afslankmedicijnen alsof het ‘een gouden ei’ is. Weer een medicijn dat zogenaamd de oplossing biedt voor het complexe overgewicht probleem. En opnieuw lijkt het alsof we hopen op een simpele oplossing voor iets dat zo veelomvattend en diepgeworteld is. Ja, voor mensen met complexe obesitas kan het echt iets betekenen en dat is waardevol. Maar in de media wordt het gebracht als een wondermiddel voor iedereen, terwijl we al een tijd weten dat er geen quick fix bestaat die een leven lang meegaat.  

Het is mij en de wetenschap inmiddels duidelijk: dit medicijn kan alleen duurzaam werken als het gepaard gaat met echte leefstijlverandering. En verandering vraagt moed. Moed die verder gaat dan 200 gram extra groenten per dag te eten. Het vraagt om naar binnen keren, om diepe patronen aan te kijken. Om overtuigingen helder te krijgen en om vanuit dáár iedere dag opnieuw een andere keuze te maken. 

Misschien is dat wel het verbindende element tussen het wereldtoneel en ons dagelijkse leven: werkelijke verandering vraagt om iets ongemakkelijks aan te kijken. We hebben elkaar nodig om daartoe in beweging te komen, te blijven luisteren, te blijven praten. En ons best te blijven doen het hele spectrum te zien. Ook als dat ongemakkelijk wordt. En we niets meer zeker weten door het gevoel van machteloosheid.